การใช้กระดาน

เทคนิคการใช้กระดานดำ
กระดานดำหรือกระดานชอล์ก เป็นสื่อการสอนที่จำเป็นอย่างยิ่งสำหรับการสอนในทุกระดับชั้น โดยเฉพาะในระดับประถมศึกษา และมัธยมศึกษา ห้องเรียนยังจำเป็นต้องมีกระดานดำ แม้ว่าเทคโนโลยีทางการสอน นวัตกรรมทางการศึกษาจะพัฒนาก้าวหน้าไปอย่างไรก็ตาม ผู้สอนก็ยังจำเป็นต้องใช้กระดานดำประกอบการสอนอยู่เสมอ เทคนิคการใช้กระดานดำจึงจำเป็นสำหรับครูผู้สอน เป็นจุดรวมความสนใจของนักเรียนทั้งชั้น เป็นที่สำหรับจดบันทึกข้อความสำคัญของการเรียน ครูที่มีประสิทธิภาพจะมีความสามารถในการใช้กระดานดำช่วยสื่อความหมาย และเสริมความเข้าใจในบทเรียนให้แก่ผู้เรียนได้อย่างดี ตั้งแตการนำเข้าสู่บทเรียน การสอน การสรุปทนเรียน การติดแผนภูมิ เป็นต้น

หลักการใช้กระดานดำ
1. เลือกเขียนเฉพาะหัวข้อและใจความสำคัญ ไม่ควรเขียนให้มากและแน่นเกินไป
2. กระดานดำที่มีความยาวมากๆ ควรขีดเส้นแบ่งเป็นสองหรือสามส่วนตามความเหมาะสม
3. ควรเริ่มเขียนจากด้านบนซ้ายของกระดานดำไปทางขวา
4. สิ่งที่เขียนหรือหแสดงบนกระดานดำ ควรเป็นข้อความสั้นๆ กะทัดรัดและเข้าใจง่าย
5. ตัวอักษรควรใหญ่พอที่นักเรียนจะมาองเห็นได้ชัดเจนทั้งชั้น และควรเน้นจุดสำคัญโดยการใช้ชอล์กสีหรือการขีดเส้นใต้
6. เมื่อเขียนกระดานดำเสร็จทุกครั้ง ควรตรวจสอบข้อความที่เขียนบนกระดาน ถ้าเขียนผิดครูควรแก้ไขก่อนซึ่งทำให้นักเรียนได้รับความรู้ที่ถูกต้อง
7. ขณะที่อธิบายเรื่องราวบนกระดาน ไม่ควรยืนบังข้อความที่ครูเขียนไว้ ครูควรยืนห่างจากกระดานเล็กน้อย และใช้ไม้ชี้
8. การใช้กระดานดำแต่ละครั้ง ควรได้เตรียมการมาล่วงหน้าว่า จะเขียนข้อความหรือรูปอะไรบ้าง
9. การเขียนรูปทางคณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ที่จ้องการความถูกต้องแน่นอน ควรใช้เครื่องมือช่วยในการเขียนจะทำให้ถูกต้องและรวดเร็วขึ้น
10. การลบกระดานที่ถูกวิธีต้องลบจากซ้ายไปขวา และจากบนลงล่าง

คุณสมบัติเด่นของกระดานดำ
กระดานดำมีคุณสมบัติที่เด่น ดังนี้
1. สามารถใช้ได้ทุกเวลาและทุกโอกาส
2. ไม่ชำรุดเสียหายได้ง่าย
3. ผู้เรียนสามารถมองเห็นพร้อมๆ กันได้ทั้งชั้น
4. เขียนและลบได้ง่าย
5. นำเสนอข้อคิดใหม่ได้ทันที
6. ใช้ได้ทั้งครูและนักเรียน

ประโยชน์ของกระดานดำ
กระดานดำมีประโยชน์ดังนี้
1. ใช้ประกอบการสอน การอธิบาย การทดสอบ สรุป และทบทวนบทเรียน
2. ใช้ร่วมกับโสตทัศนวัสดุอื่นๆ ช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้น
3. ใช้แสดงข้อเท็จจริง แนวคิด และกระบวนการต่างๆ
4. ใช้แสดงศัพท์ใหม่ๆ คำจำกัดความ กฎ และคำนิยามให้ผู้เรียนเข้าใจได้ดี
ความสำคัญของการใช้กระดานดำ เป็นอุปการณ์การสอนที่คุ้นเคยกับครูและนักเรียนมาก เป็นจุดรวมความสนใจองนักเรียนทั้งชั้น กระดานดำมีประโยชน์อย่างกว้างขวาง สามารถใช้ได้ทุกตอนของการสอนตั้งแต่นำเข้าสู่บทเรียน การสอน สรุปบทเรียนและการวาดภาพลายเส้นฯลฯ

ข้อเสนอแนะการเขียนกระดานดำให้ได้ผลดี
1.ก่อนใช้กระดานดำสิ่งแรกที่ควรคำนึงถึงคือความสะอาดซึ่งจะทำให้เขียนหนังสือได้ชัดเจนและน่าอ่านมากยิ่งขึ้น
2.กระดานดำในห้องมักมีความยาวประมาณ 1.5-2 เมตร จึงไม่สะดวกที่จะเขียนทีเดียวทั้งแผ่น ควรแบ่งกระดานออกเป็น 2-3 แผ่น
3.ครูต้องคำนึงเสมอว่า การเขียนกระดานดำเป็นการประมวลผลข้อความสำคัญในบทเรียนและการสอนแต่ละครั้งเอาไว้ ดังนั้นครูต้องระมัดระวังในเรื่องความมีระเบียบ เช่น การเขียนจากซ้ายมือไปสู่ขวามือ หมายความว่า เราจะต้องเขียนกระดานดำทางซ้ายมือให้จบเสียก่อนแล้วจึงมาขึ้นทางขวามือ ไม่ใช่เขียนทางนั้นนิดทางนี้หน่อย จะทำให้เนื้อความยุ่งเหยิงไม่ติดต่อกันทำให้นักเรียนสับสน
4.ควรเขียนชื่อเรื่องไว้กลางกระดานดำ หรือกลางกระดานดำที่เราแบ่งเป็นสัดส่วนแล้ว การเขียนตัวหนังสือต้องถูกต้องตามอักขรวิธี เขียนอ่านง่าย มีระเบียบ อยู่ในแนวระดับ เห็นชัดทั่วทั้งห้อง เขียนได้เร็วและมีจังหวะ
5.ขณะเขียน จับชอล์กควรทำมุมกับกระดานดำประมาณ 45 องศา ให้ปลายนิ้วชี้กดปลายชอล์กไว้ การยืน ต้องยืนห่างจากกระดานดำพอที่จะเหยียดแขนตรงไปข้างหน้าได้สบาย ไม่งอข้อศอก
6.ในขณะที่เขียนจะต้องพยายามให้ตัวหนังสือเรียงกันเป็นเส้นตรง
7.ไม่ควรยืนบังกระดานดำ เมื่อเขียนข้อความลงไปบนกระดานดำแล้วอย่ายืนบัง ใช้ไม้ชี้ส่วนที่ต้องการอธิบาย จะทำให้นักเรียนเห็นกันอย่างทั่วถึง
8.ในกรณีที่ต้องการเน้นข้อความสำคัญ ควรเขียนตักอักษรให้มีขนาดใหญ่กว่าข้อความอื่น การขีดเส้นใต้ การวงกลมล้อมรอบ หรือใช้ชอล์กสีแต่ควรเลือกสีให้เหมาะสม
9.ในกรณีที่ต้องการใช้เครื่องมือเขียนรูปทรงเรขาคณิตต่างๆ ควรจัดหาเครื่องมือให้พร้อม แสดงให้นักเรียนดูอย่างประณีต เรียบร้อย ชัดเจน
10.ควรให้นักเรียนมีส่วนในการใช้กระดานดำด้วย เช่น การฝึกสะกดคำ ทำเลข เป็นต้น
11.ในการใช้กระดานดำต่อเนื่องกันนั้นหากใช้ในเรื่องใหม่ควรลบข้อความเก่าให้หมดก่อน
12.ต้องลบกระดานดำให้สะอาด การลบกระดานดำต้องลบไปทางเดียวกันเพราะจะทำให้ผงชอล์กไม่กระจายมาก

ข้อควรคำนึงในการใช้กระดานดำ
ผู้สอนควรคำนึงถึงข้อต่อไปนี้ในการใช้กระดานดำ
1. ขอบล่างของกระดานดำควรอยู่ในระดับสายตาของผู้ดู
2. ที่นั่งของผู้ดูควรอยู่ในอาณาเขต 60 องศา วัดจากกึ่งกลางของกระดาน
3. คนที่นั่งหน้าชั้นควรอยู่ห่างจากกระดาน 3 เมตร เป็นอย่างน้อย
4. มีแสงสว่างที่กระดานดำเพียงพอที่จะทำให้นักเรียนเห็นได้อย่างชัดเจน
5. คำนึงถึงการสะท้อนแสงทีมากระทบกระดานดำ ทำให้นักเรียนบางคนเห็นข้อความไม่ชัดเจน อาจต้องปิดหน้าต่างหรือปิดประตูบางบาน
6. เขียนกระดานดำอย่างเป็นระเบียบ เขียนตัวหนังสือให้มีหัว อ่านง่าย และชัดเจน
7. ไม่ควรเขียนกระดานดำนานเกินไป ทำให้เสียเวลา และเสียความเป็นระเบียบวินัยของห้อง

อ้างอิง
ณรงค์ กาญจนะ เทคนิคและทักษะการสอนเบื้องต้น เล่ม 1 กรุงเทพ : จรัสสนิทวงศ์การพิมพ์2553
เฉลิมศรี ทองแสง. (2538).ทักษะและเทคนิคการสอน. พิมพ์ครั้งที่2 .ลพบุรี:สถาบันราชภัฏเทพสตรี
เทคนิคการใช้กระดาน

อัญชลี แจ่มเริญ และคณะ. หลักการสอนและการเตรียมประสบการณ์ภาคปฏิบัติ. พิมพ์ครั้งที่ 4.กรุงเทพฯ: เฉลิมชัยการพิมพ์, 2526.
http://pirun.ku.ac.th/~g5186080/prototype/skill.pdf